29 Αυγούστου 2019

Διεθνής διάκριση στην Κρητική Αμπελογραφία

Με ιδιαίτερη ικανοποίηση πληροφορηθήκαμε ότι στη δίγλωσση έκδοση της Κρητικής Αμπελογραφίας -The Cretan Grapes των Μαριτίνα Σταυρακάκη και Μανόλη Ν. Σταυρακάκη απονεμήθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Αμπέλου και Οίνου (O.I.V.) η εξαιρετική τιμητική διάκριση Mention Spéciale de l’OIV / OIV Special Mention. Με την βράβευση αυτή αναγνωρίζεται η σημαντική συμβολή της Κρητικής Αμπελογραφίας (The Cretan Grapes) στην ανάδειξη των ποικιλιών του Κρητικού αμπελώνα, από τον Διεθνή Οργανισμό Αμπέλου και Οίνου (O.I.V.). Και εξ όσων είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε είναι η πρώτη φορά που σε ελληνικό βιβλίο Αμπελουργίας/ Αμπελογραφίας απονέμεται η τιμητική αυτή διάκριση από τον O.I.V..

Στην Κρητική Αμπελογραφία παρουσιάζονται 36+2 κρητικές ποικιλίες αμπέλου: Αθήρι, Αθήρι μαύρο, Ακίκι, Ακομινάτο, Αχλάδι, Βαλαΐτης, Βιδιανό, Βιλάνα, Βοϊδομάτης, Γαϊδουριά, Γέμηρα, Δαφνάτο, Δαφνί, Δερματάς, Διμηνίτης, Εφτάκοιλο, Θράψα, Θραψαθήρι, Κατσανό, Κοτσιφάλι, Λαδικινό, Λαγόρθι, Λιάτικο, Μελισσάκι, Μοσχάτο Σπίνας/Μάζας, Μανδηλαριά, Μυγδάλι, Πετραχλάδι, Πλατάνι, Πλυτό, Ρωμέϊκο, Συρίκι, Ταχτάς, Τσαρδάνα, Τσιλορές, Σουλτανίνα, Ραζακί. Για κάθε ποικιλία δίδεται η ιστορία και η προέλευση της, η πλήρης αμπελογραφική περιγραφή, οι καλλιεργητικές ιδιότητες και οι ποιοτικοί χαρακτήρες των σταφυλιών, του γλεύκους και των αμπελουργικών προϊόντων, καθώς και φωτογραφίες της νεαρής βλάστησης, του φύλλου και της σταφυλής. Επίσης παρουσιάζονται τα νεότερα ερευνητικά δεδομένα από τη χρήση των μεθόδων της αμπελογραφικής περιγραφής και των μοριακών δεικτών για την γενετική συγγένεια των κρητικών ποικιλιών αφενός μεταξύ τους και αφετέρου με άλλες ελληνικές και ξένες ποικιλίες. Η εκτενής δε αναφορά στην ετυμολόγηση του ονόματος κάθε ποικιλίας έχει όχι μόνο επιστημονικό αλλά και λογοτεχνικό/λαογραφικό ενδιαφέρον.

Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από το κείμενο του Ηλία Αναγνωστάκη για την Κρητική Αμπελογραφία: «Σπάνια ένα βιβλίο με ένα τόσο ειδικό θέμα χαρίζει στον αναγνώστη την χαρά της γνώσης και της εικόνας... Το έργο, καθώς το μελετάς ή ακόμη και αν απλώς το περιδιαβάζεις, αισθάνεσαι να σου αφήνει μια μοναδική επίγευση «δοκιμάζοντας» γνωστά και άγνωστα σταφύλια και κρασιά από το κατεξοχήν νησί της αμπέλου και του οίνου της Μεσογείου. Βασική του αρετή, η οποία το κάνει ευχάριστο και προσπελάσιμο ακόμη και στον μη ειδικό, ο συνδυασμός του συνοπτικού με το αναλυτικό της παρουσίασης, όπου αυτό κρίνεται από τους συγγραφείς ως απαραίτητο. Η εμπνευσμένη, μάλιστα, προσέγγιση Κρητικών πραγματικοτήτων θέτει στην καρδιά της παρουσίασης την διαχρονία των αμπελοοινικών συμπεριφορών και αντιλήψεων ενός ορεινού και αγροποιμενικού χώρου και πληροφορούμαστε εισαγωγικά πώς η σχέση του ανωγειανού τράγου με το κλήμα (τράγοι στο αμπέλι!) γίνεται σύνθημα των αγωνιστών κατά των Γερμανών κατακτητών του νησιού (σελ. 20-21). Με το παράδειγμα αυτό το νησί υπαινικτικά και στοχαστικά αναδεικνύεται και είναι τελικά ο ζηλευτός και υπό επιβουλή αμπελώνας, σύμφωνα με μια πανάρχαια αντίληψη-παρομοίωση του πολιτισμού που κινδυνεύει. Στις σελίδες και στα κεφάλαια που ακολουθούν την Εισαγωγή, αναδεικνύεται η πολύτιμη ομορφιά αυτού του αμπελώνα που πρέπει να προστατευτεί από την καταστροφική δράση εχθρών της αμπέλου και της νήσου, και που μπορεί να είναι ο τράγος, ο κάθε κατακτητής αλλά και η φυλλοξήρα ή η ανθρώπινη αμέλεια για την κλιματική αλλαγή και η σημειούμενη, όχι προφανώς παντού, εγκατάλειψη και μη ανανέωση των αμπελοοινικών τοπικών παραδόσεων».

Η Κρητική Αμπελογραφία κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΤΡΟΠΗ με καλλιτεχνική επιμέλεια της Άννας Κατσουλάκη.